Inne cywilizacje > Artykuły
Bogowie - Mitologia
(1/1)
Yukyla:
Generalnie bogowie tworzyli swoiste układy rodzinne a zatem niektórzy byli synami/córkami innych. Bogów łączono też w układy triadycznie/potrójne zgodnie z kosmologiczną wizja danego ośrodka (najbardziej znana jest chyba Triada z Palenque – bogowie G I, G II , G III identyfikowani odpowiednio z Chak’iem/Chaak’iem, K’auil’em i K’inich Ahau). Niektórzy bogowie wiązani byli też z czterema stronami świata i mieli wówczas cztery „wcielenia”, czy „postacie” różniące się symbolicznymi kolorami przyporządkowanymi danemu kierunkowi kardynalnemu. Bogów łączono także w pary na zasadzie przeciwieństw – np. światło – ciemność, dzień – noc itd.
Hunab Ku – bóg stworzyciel
Itzamna/Itzamnah/Itzamnaah – pan niebios, twórca ludzkiej kultury, dał ludziom pismo, kalendarz, sztukę leczenia i kakao.
Ixchel /Ix Chel/Chak Chel – żona Itzamny, bogini ziemi, księżyca i tęczy, patronka tkactwa i opiekunka kobiet ciężarnych.
Chak/Chaak – bóg wód, deszczu, burzy, grzmotu i błyskawic.
Ah Puch (Kisin/Kizin) – bóg śmierci.
K’inich Ahau – bóg oblicza słońca, wojny, ofiary, często uważany za jeden z aspektów Itzamny.
Ahau Kin – bóg słońca za dnia i jako Jaguar bóg księżyca i zaświatów w nocy.
K’auil - bóg opiekun ciągłości rodów i władzy monarszej, patron dynastii królewskich; również bóg ognia i światła.
Ek Chuah – bóg wojny, wojowników oraz kupców i handlu.
Yum Kax/Yum Kaax – bóg lasu, natury.
Ixtab – bogini samobójstw.
Hun Nal Yeh - bóg kukurydzy, ojciec „bohaterskich bliźniaków” - Hun Ahau i Yax B’alam’a.
Ik – bóg wiatru i huraganu.
Ixquik/Ixik – młoda bogini księżyca, płodności i chorób. Być może aspekt Ixchel.
Oprócz tych „głównych” bogów istniały też inne, mniej znaczące bóstwa, często czczone lokalnie. Nieco innych bogów mieli Majowie z południa.
Bogom składano krwawe ofiary z ptaków, jaguarów, ludzi – zwłaszcza przedstawicieli elity pokonanych państw. Często wcześniej przeznaczanych na ofiarę jeńców poddawano rytualnym torturom. Bogom ofiarowano też własną krew, w której jak wierzono znajdował się „boski pierwiastek” zwany „k’ulel”. W trakcie ceremonii władcy, dostojnicy oraz zwykli ludzie upuszczali swą krew na ofiarę bogom – mężczyźni kaleczyli sobie genitalia, lub języki, kobiety przede wszystkim języki. Służyły do tego obsydianowi noże, kolce płaszczki, lub tzw.”ekscentryki”, czyli specjalne ostrza o wymyślnych antropo- lub zoomorficznych kształtach. Upuszczanie krwi, poprzedzane postem, czuwaniami, środkami halucynogennymi, rytualnymi tańcami itd. wprowadzało ofiarnika w stan transu, w którym doświadczał on wizji, kontaktując się z istotami nadprzyrodzonymi. W sztuce uosabiał to „Wąż Wizji” – bestia ukazująca się, by umożliwić przekroczenie bariery między światami.
Najwyższym kapłanem, odpowiedzialnym za komunikowanie się z bogami był władca. Funkcje ofiarne spełniali też dostojnicy – być może w okresie klasycznym nie było kapłanów w ścisłym tego słowa znaczeniu…Późniejsze tytuły kapłańskie to:
- Ahaukan lub tzab kan – „władca węży”, lub „niebios” zależnie od tego jaki kontekst wybierzemy…Najwyższy kapłan.
- Ah kin – „ten od słońca”; kapłan wysokiej rangi kierujący kapłanami niższej rangi.
- Chilam/chihlam – „mówca”, „rzecznik”; kapłan interpretator świętych ksiąg i wróżbita odczytujący znaki od bogów, również główny ofiarnik skrapiający krwią wizerunek boga lub spalający na jego cześć serce ofiary.
- Nakom – mistrz ceremonii ofiarnych zabijający ofiarę.
- Chak/Chaak – pomocnik mistrza ceremonii ofiarnych; było po czterech takich kapłanów niższej rangi reprezentujących cztery aspekty boga Chaaka i w związku z tym pomalowanych i ubranych na odpowiedni kolor związany z danym kierunkiem świata.
Podczas obrzędów często ofiarnicy nosili maski bogów, by w ten sposób utożsamiać się z nimi – założenie maski oznaczało stanie się na czas ceremonii tym, czyją maskę się nosiło…Władcy występowali w kostiumach bogów, podkreślając tym samym swą łączność z nimi i swą rolę pośredników między światem ludzi i światem bogów. Uroczystościom religijnym towarzyszyła oprawa muzyczna w postaci gry na bębnach, czy trąbach, procesje, rytualna gra w piłkę itd. Zapraszano na nie władców podległych ośrodków i dostojników, gromadziły też one ludność nie tylko danego ośrodka, ale i okolicznych wiosek. W celach rytualnych, w okresach określonych przez położenie planety Wenus, którą uważano za szczególnie złowrogie ciało niebieskie, organizowano tzw.”wojny gwiezdne” mające szczególnie niszczycielski charakter – w ich trakcie wrogie ośrodki jakby poświęcano bogom toteż pustoszono je, mordowano ludność, pochwyconego zaś wrogiego władcę, czy członków elity składano uroczyście w ofierze. Bogiem Wenus był Lahun Kan/Lahun Chan („Dziesiąte Niebo”) wyobrażany z oszczepami, którymi raził bóstwa i zwierzęta...
Pitagoras23:
--- Cytat: Yukyla w 13.11.2008, 11:16:50 ---Itzamna/Itzamnah/Itzamnaah – pan niebios, twórca ludzkiej kultury, dał ludziom pismo, kalendarz, sztukę leczenia i kakao.
--- Koniec cytatu ---
Super ten bóg, bo dał ludziom kakao. Zresztą jako jedyny zaoferował coś przydatnego.
Nawigacja
Idź do wersji pełnej