G³ówne cywilizacje > Artyku³y
Obróbka br±zu w Chinach
KajSztof:
Br±z jest stopem miedzi oraz o³owiu lub cyny. Podczas badañ archeologicznych zosta³y odkryte sztabki miedzi, arkusze cyny i sztabki o³owiu pochodz±ce z XV w.p.n.e., tzn. z pocz±tków dynastii Shang. Tak "przygotowane" do stopienia surowce s± oczywistym dowodem rozleg³ej wiedzy, jak± posiadali staro¿ytni Chiñczycy w dziedzinie metalurgii. W¶ród znalezionych staro¿ytnych przedmiotów metalowych o wiele liczniejsze by³y przedmioty ze stopów ni¿ wykonane z jednego metalu. Z metali wchodz±cych w w sk³ad stopu najtwardsza by³a mied¼: mo¿na j± by³o kuæ, ale jej temperatura topnienia by³a wysoka, co, bior±c pod uwagê niedostateczn± ówczesn± wiedzê, nastrêcza³o trudno¶ci. Natomiast o³ów i cyna maj± o wiele ni¿sza temperaturê topnienia, ale s± równie¿ bardziej miêkkie, a zatem w mniejszym stopniu daj± siê zastosowaæ do wyrobu broni. Postawieni przed problemem uzyskania metalu twardego i giêtkiego, rzemie¶lnicy chiñscy szukali stopu, który dawa³by siê ³atwo obrabiaæ. Spostrzegli szybko, ¿e przez dodanie do miedzi o³owiu lub cyny obni¿a siê temperaturê potrzebn± do osi±gniêcia stopu i jednocze¶nie zwiêksza siê jego twardo¶æ.
Dziêki do¶wiadczeniom staro¿ytni Chiñczycy wiedzieli, ¿e przez dodanie niewielkiej ilo¶ci cyny do br±zu (ok. jednej dziesi±tej) uzyskuje siê stop trzy razy twardszy, a zwiêkszaj±c zawarto¶æ cyny znacznie obni¿a siê temperaturê potrzebn± do otrzymania stopu. Wiedzieli równie¿, ¿e aby zachowaæ czysty rezonans akustyczny oraz ciep³e brzmienie d¼wiêku miedzi, nale¿y dodaæ do metalu podstawowego tylko jedn± czê¶æ cyny; a tak¿e, ¿eby uzyskaæ odpowiedni± twardo¶æ i ostro¶æ, które pozwoli³yby broni oprzeæ siê zu¿yciu i korozji, proporcja cyny i miedzi winna zawieraæ siê w granicach od 1:5 do 1:3, zale¿nie od typu broni. Rzemie¶lnicy chiñscy wiedzieli te¿, ¿e aby lustro zachowa³o zdolno¶æ odbijania i po³ysk, nale¿a³o daæ dwie czê¶ci miedzi na jedn± czê¶æ cyny. Do sposobu wytopu z wykorzystaniem (nigdy nie odtworzonym) form i matryc, wzbogaconym wprowadzeniem techniki na "tracony wosk", Chiñczycy dodali przebogate zdobnictwo symboliczne. Na te zdobienia o charakterze religijnym sk³ada³y siê motywy dekoracyjne antropomorficzne b±d¼ inspirowane ¶wiatem zwierz±t (rzeczywistych lub fantastycznych) czy przyrody (spirale, rozetki, wstêgi, fryzy).
Kalontas:
Mówisz, ¿e ju¿ w XV wieku p.n.e. Chiñczycy umieli wytapiaæ br±z?
Pitagoras23:
A co do artyku³u, to powiem, ¿e Chiñczycy czasami s± za m±drzy. Niby sk±d znali te technologie, których europejskie kultury nie mog³y poj±c przez lata.
Kalontas:
Bo je wymy¶lali, kiedy nasi przodkowie zajmowali siê wyrzynaniem siebie nawzajem?
KajSztof:
--- Cytat: Kalontas w 29.12.2008, 22:27:56 ---Mówisz, ¿e ju¿ w XV wieku p.n.e. Chiñczycy umieli wytapiaæ br±z?
--- Koniec cytatu ---
Ano umieli. ;) Wbrew pozorom wiêkszo¶æ wyrobów metalowych z chin to w³asnie stopy - tak jak napisa³em. :)
Nawigacja
[#] Nastêpna strona
Id¼ do wersji pe³nej